این کتاب به تحلیل قواعد اقتصادی تولید نظام سرمایه داری می‌پردازد.
دربارهٔ این که مضمون کتاب، اقتصاد سیاسی است یا نه، جای بحث است. به عنوان مثال در نخستین ترجمهٔ این اثر به فارسی، عنوان فرعی کتاب، یعنی «نقادی اقتصاد سیاسی» در جلد درج نشده بود، ولی برخی بر آنند که کتاب بیش‌تر نقادی ایده‌ئولوژی است.
گروهی دیگر معتقدند این کتاب در زمینه کندوکاو انتقادی نظام سرمایه‌داری، پیامدهای اقتصادی آن و نظریات اقتصاددانان دربارهٔ سرمایه‌داری است. مارکس نتوانست قبل از مرگ جلد دوم و سوم سرمایه را کامل کند اما فردریش انگلس دوست و همکارش پس از مرگ او جلد دوم و سوم را بر اساس دستنوشته‌های مارکس به ترتیب در سال‌های ۱۸۸۵ و ۱۸۹۴ منتشر کرد.
چهار جلد سرمایه؛ نقدی بر اقتصاد سیاسی نخستین بار از سوی ایرج اسکندری از اعضای حزب تودهٔ ایران به فارسی ترجمه و توسط انتشارات حزب تودهٔ ایران منشر شد. انتقاداتی در زمینهٔ اعمال عقاید حزبی در ترجمه بر اسکندری وارد شده است.