کتاب “کشف المحجوب” اثری تعلیمی و از قدیمی ترین کتاب هایی است که به زبان فارسی در تصوف نوشته شده است و ویژگی های نثر در دوره اول زبان فارسی را داراست. این اثر از جهت محتوا بر امهات مسائل تصوف، هم از لحاظ معرفی بزرگان فرق صوفیه، هم از نظر نوشتاری و کهنگی نثر و هم از جهت نظریات بدیع از مهم ترین کتب صوفیه است. هجویری این اثر را در پاسخ به پرسش های دوستی درباره طریقت تصوف و کیفیت مقامات و معاملات آن نوشته است. تأثیر کتاب هایی چون اللمع و رساله قشیریه و طبقات در این کتاب نشان می دهد هجویری آن آثار را دیده بوده است و گویا می خواسته دایره المعارفی از معارف صوفیه تدوین کند. سر گذشت شماری از مشایخ، معرفی فرقه های صوفیه و آداب ایشان، مباحث سماع و بیان چندی از اصطلاحات عرفانی در شمار مهم ترین مسائل این کتاب است. باب اثبات علم، باب فقر، باب تصوف، باب لبس مرقّعه، باب اختلاف فقر و صفوت، باب الملامه، باب فی ذکر ائمتّهم، باب فرق فرقهم (شرح فرقه دوازده گانه صوفیه محاسبیّه، قصاریّه، طیفوریّه، جنیدیّه، نوریّه، سهلیّه، حکیمیّه، خرّازیّه، خفیفیّه، سیّاریّه، حلمانیه، حلّاجیّه)، مطالب بخش های مختلف این اثر است. معرفی فرق مختلف صوفیه و اصول اعتقادی آنان و عرضه و ارزیابی بالنّسبه همه جانبه آرای مختلف، از تازه های کار هجویری و از ارزش های مهم کشف المحجوب می باشد. مولف در موضوع تصوف و ضرورت اثبات صحت مقولات و حقیقت با استناد به قرآن کریم و کتب حدیث و آثار تصوف اسلامی سعی کرده است منشاء رشد و کمال همه عناصر فکری خود را از حضور در سایه تعالیم قرآن و شریعت معرفی کند تا راه گشای همه رهروان راه طریقت باشد. این اثر با وجود تنوع مباحث و گوناگونی نثر، متنی منسجم و یکپارچه به شمار می رود و عناصر انسجام متن، هر یک به نوبه خود، در ایجاد این پیوند و انسجام تاثیر گذارند.