حدود هزار سال پیش در شهری از سرزمین ماوراءالنهر، مفتی‌الثقلین، امام ابوحفص نجم‌الدین عمر بن‌محمد نسفی، یکی از تفاسیر کم ‌نظیر قرآن را نگاشته است، طوری‌ که بیش از صد کتاب در علوم مختلف اسلامی، از این تفسیر یاد کرده‌اند.
امروز به این تفسیر نیاز بیشتری حس می‌شود و علت آن، هماهنگی و یگانه کردن صنوف ناهمگون فرق اسلامی است؛ زیرا در این تفسیر هیچ برخوردی بین مذهب اهل سنت و شیعة اثناعشری نیست. و گفته‌اند که او حنفی‌مذهب و از نظر کلامی اشعری ‌مذهب بوده است.از منظر وزن و آهنگ موسیقایی عبارات شاید گزاف نباشد اگر بگوییم که نخستین تفسیری ا‌ست که می‌توان گفت طلیعه ‌دار شعر نوی امروز در ایران است. مثل: منم مر شما را رسول امین (فعولن فعولن فعولن فعول) در ترجمة «إنی لکم رسولٌ اهمین».